Bəli, siyasət mümkün olanın sənətidir, mümkün olmayanlarla inqilabçılar və bir də fanatiklər məşğul olurlar.

Bu mənada Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın siyasi karyerasında qeyri-adi və ya xüsusi nöqtələr axtarmaq lazım deyil, özünün uzunmüddətli siyasi karyerasında o nəyi bacarıbsa, nə mümkünsə, onu edib. Hətta Qarabağ probleminin timsalında mümkünsüz görünən bir nailiyyəti mümkün etməyi bacarıb – bəli, II Qarabağ savaşı dönəmində Türkiyə və onun prezidenti bizim üçün çox şey etdi.

Rəcəb Tayyib Ərdoğanın bir xidməti də odur ki, onun sayəsində ölkəsi daim gündəmdə olur, belə ki, Ərdoğan ölkəsini mürəkkəb regionun aparıcı dövlətlərindən birinə çevirə bilib.

Hazırda Türkiyə və onun siyasəti iki konteksdə müzakirə predmetidir. Birincisi, Türkiyə NATO-ya can atan iki dövlətin – İsveçin və Finlandiyanın istəyinin qarşısını alacağını bəyan edir. Səbəb də budur ki, Ankara bu ölkəni PKK-ya dəstək verməkdə ittiham edir.

Maraqlıdır ki, Finlandiya və İsveç siyasətçiləri bu problemi həll etmək üçün Ankara ilə hər cür əməkdaşlığa hazır olduqlarını bəyan etdilər. Bu iki ölkənin siyasətçilərinin isti bəyanatları fonunda Ankara siyasiləri daha soyuq və bir az da qərəzli görünürlər– hər halda, indiki bəyanatlar bunu deməyə əsas verir, çünki həll oluna bilməyən məsələ yoxdur, kaş ki, bunun üçün istək olsun.

İsveç və Finlandiya siyasətçiləri belə istəkdə bulunduqlarını gizlətmirlər və hamını inandırmağa çalışırlar ki, bunu bacaracaqlar.

Bəs Ərdoğan və komandası bütün bunlara rəğmən niyə soyuq görünür? Ən geniş yayılan ehtimal və iddia budur ki, Türkiyə Rusiyaya yarınmağa çalışır. Amma bu, elə də inandırıcı görünmür, çünki münasibətlərin ən sıx vaxtında Ankara Rusiyanın istəyinə rəğmən, Ukraynanın ərazi bütövlüyünü müdafiə edib və Krımı Rusiyanın ərazisi kimi tanımayıb.

Rusiya siyasətçiləri arabir belə bəyanatlarla çıxış ediblər ki, guya Ankara NATO-nu tərk edəcək və yaxud blok daxilində Rusiya üçün lobbiçilk edəcək. Amma bu bəyanatlar da heç vaxt inandırıcı olmayıb, indi də elədir. Qərb siyasətçiləri bəyan edirlər ki, gec-tez Türkiyəni yola gətirmək mümkün olacaq. Bunun bir yolu var: kürd separatçılarına dəstəyi dayandırmaq və bu məsələdə Türkiyə ilə sıx əməkdaşlıq etmək...

İkincisi, təhlilçilər indidən bir ildən sonrakı Türkiyəni analiz etməyi sevirlər. Bəli, növbəti ildə, yəni 2023-cü ildə Türkiyədə prezident və parlament seçkiləri keçiriləcək. Ola bilsin, İsveç və Finlandiya məsələsi həm də bununla bağlıdır – Ərdoğan Türkiyəni güclü, dünya məsələlərini həll edən bir dövlət kimi göstərmək istəyir. Hazırda Türkiyədə yaşanan iqtisadi böhran fonunda bu, Ərdoğana çox lazımdır.

Bəs seçkilərlə bağlı nə demək olar? Çox çətin sualdır. Müxalifət bütünlüklə Ərdoğana qarşı birləşməyə çalışır. Alınacaqmı? Hələ dəqiq bir söz demək mümkün deyil. Ərdoğan güclü siyasətçidir. Amma bütün siyasətçilərin həyatında elə bir gün yetişir ki, böyük siyasətlə vidalaşmaq lazım gəlir. Bu mənada prezident Ərdoğan da istisna deyil...